وقتی صحبت از آماده‌سازی برای آندوسکوپی یا کولونوسکوپی میشود، اغلب ذهن‌ها به سمت محدودیت غذایی و ممنوعه های کولونوسکوپی می‌رود. اما حقیقت این است که این رژیم صرفاً برای «خالی‌کردن» معده و روده گفته نمیشود؛ بلکه هدف آن آماده‌سازی هوشمند بدن برای عبور از یک فرآیند تشخیصی دقیق است که با رعایت ممنوعه های کولونوسکوپی میتوان تشخیص بهتری در کولونوسکوپی و آندوسکوپی داد.
پزشک با بررسی دقیق پوشش داخلی دستگاه گوارش، به دنبال نشانه‌هایی از التهاب، زخم یا عفونت است. پس هر جزئی از رژیم غذایی شما در روزهای منتهی به این آزمایش، می‌تواند در کیفیت نتیجه تأثیر بگذارد.
رژیم سبک قبل از آندوسکوپی؛ پاک‌سازی هوشمند، نه فقط حذف غذاها و در نظر گرفتن ممنوعه های کولونوسکوپی
یک تا دو روز پیش از آندوسکوپی یا کولونوسکوپی ، هدف این نیست که چیزی نخورید، بلکه باید چیزهایی را انتخاب کنید که کمترین حجم باقیمانده در معده ایجاد کنند و در عین حال انرژی بدن را حفظ نمایند.
به جای تمرکز بر حذف، باید بدانید چه چیزهایی بهترین سوخت برای بدن در این دوره هستند.
برخی از خوراکی‌های مفید و مجاز که معمولاً کمتر به آن‌ها اشاره میشود، عبارتند از:
- پوره هویج پخته‌شده: منبعی آرام و ملایم از بتاکاروتن که به ترمیم دیواره معده کمک می‌کند.
- بلغور برنج یا فرنی ساده: جایگزینی ایده‌آل برای نان یا ماکارونی در کسانی که دچار نفخ می‌شوند.
- تخم‌مرغ عسلی یا آب‌پز نرم: پروتئینی سبک و قابل جذب بدون ایجاد چربی اضافی.
- ژلاتین طبیعی بدون افزودنی: تأمین انرژی بدون فیبر و رنگ مصنوعی.
- آب مرغ یا گوشت شفاف: یکی از بهترین گزینه‌ها برای تأمین الکترولیت و سدیم طبیعی بدن.
- چای بابونه یا به‌لیمو: کمک به آرامش معده و کاهش اضطراب قبل از آزمایش.
فرم مشاوره با دکتر محمد علی محمدزاده فوق تخصص گوارش
دریافت مشاوره دکتر محمدزاده - جدید
چرا مصرف فیبر زیاد در روز قبل از آزمایش ممنوع است؟
فیبر معمولاً قهرمان تغذیه سالم شناخته میشود، اما در این مقطع زمانی، دقیقاً برعکس عمل می‌کند.
فیبرها دیر هضم‌اند و در روده باقی می‌مانند. این یعنی اگر شما یک روز قبل از کولونوسکوپی حتی سالاد یا میوه تازه بخورید، احتمال دارد در تصاویر آندوسکوپی ذرات باقیمانده یا سایه‌های کاذب دیده شود که تشخیص را دشوار می‌کند.
در واقع، در این بازه‌ی زمانی، معده و روده شما باید همچون شیشه تمیز باشند تا پزشک بتواند به‌دقت درون آن را ببیند و اینجاست که اهمیت ممنوعه های کولونوسکوپی مشخص میشود.
نوشیدنی‌هایی که مجاز هستند (و آن‌هایی که نیستند)
مایعات نقش مهمی در آماده‌سازی قبل از آندوسکوپی دارند. اما هر مایعی مجاز نیست.
در حالی که نوشیدنی‌های تیره یا دارای رنگ مصنوعی ممکن است باعث گمراهی در تفسیر نتایج شوند، نوشیدنی‌های روشن، بی‌رنگ و بدون گاز انتخاب مناسبی‌اند.
مایعات توصیه‌شده:
- آب ساده و خنک
- چای کم‌رنگ و بدون شکر
- آب سیب شفاف
- آب گوشت یا مرغ رقیق‌شده
- نوشیدنی‌های الکترولیتی بی‌رنگ
مایعات ممنوع:
- نوشابه و دلستر
- آب‌میوه‌های تیره (انگور قرمز، انار، پرتقال طبیعی)
- قهوه، شیر یا هر نوشیدنی لبنی
- شربت‌های صنعتی یا انرژی‌زا
آیا باید کاملاً ناشتا بود؟
پاسخ به این پرسش، به زمان انجام آزمایش بستگی دارد.
اگر آندوسکوپی یا کولونوسکوپی شما صبح انجام میشود، معمولاً پزشک توصیه می‌کند از نیمه‌شب قبل چیزی نخورید یا ننوشید.
اما اگر زمان آزمایش در بعدازظهر است، ممکن است مجاز باشید تا صبح مقدار کمی از نوشیدنی‌های شفاف بنوشید. در هر صورت، آخرین وعده‌ی غذایی باید سبک و کاملاً مایع باشد و حتی نوشیدن مایع سبک هم با مشورت بهترین دکتر فوق تخصص گوارش در مرکز آندوسکوپی شهرک غرب تهران باشد.
نکات کمتر گفته‌شده برای آماده‌سازی موفق و ممنوعه های کولونوسکوپی
۱. از ویتامین‌ها و مکمل‌ها خودداری کنید. حتی قرص‌های کوچک ممکن است در پوشش روده باقی بمانند و نتایج را تحت‌تأثیر قرار دهند.
۲. از مصرف غذاهای قرمز، نارنجی یا بنفش خودداری کنید. رنگ طبیعی آن‌ها ممکن است شبیه به خون در تصویر آندوسکوپی دیده شود.
۳. آدامس نجوید و سیگار نکشید. این دو مورد هرچند کوچک‌اند، اما باعث ترشح اسید معده می‌شوند و دید پزشک را مختل می‌کنند.
۴. مایعات را آهسته بنوشید. بلع سریع مایعات باعث نفخ و انبساط معده میشود.
۵. اگر دیابت یا فشار خون دارید، برنامه غذایی‌تان باید حتماً با مشورت پزشک تنظیم شود.
جدول خوراکی‌های توصیه‌شده و خوراکی‌های جایگزین کمتر شناخته‌شده
| خوراکی پیشنهادی اصلی | جایگزین سبک‌تر و بهتر | دلیل توصیه |
|---|---|---|
| سوپ مرغ صاف‌شده | آب مرغ رقیق با چند قطره آبلیمو طبیعی | کاهش نفخ و افزایش الکترولیت بدن |
| برنج سفید ساده | بلغور برنج یا فرنی سبک | هضم سریع‌تر و بدون باقیمانده در روده |
| سیب‌زمینی آب‌پز | پوره سیب‌زمینی بدون کره | تأمین انرژی بدون چربی |
| ژله شفاف | ژلاتین طبیعی بدون رنگ | تأمین انرژی بدون فیبر و رنگ مصنوعی |
| ماکارونی ساده | نان تست سفید نرم | کاهش حجم غذا و سهولت هضم |
جمع‌بندی: همکاری با پزشک، کلید نتیجه‌ی دقیق‌تر و رعایت ممنوعه های کولونوسکوپی
هرچند رژیم غذایی قبل از آندوسکوپی و کولونوسکوپی در ظاهر ساده به نظر می‌رسد، اما دقت در جزئیات آن می‌تواند کیفیت تشخیص را تغییر دهد.
بدن شما نیاز به آمادگی واقعی دارد، نه فقط خالی بودن.
به همین دلیل توصیه میشود قبل از هر نوع آزمایش یا مصرف داروی پاک‌سازی، با دکتر محمدعلی محمدزاده – فوق تخصص گوارش و کبد – مشورت کنید.
دکتر با بررسی شرایط جسمی و دارویی شما، برنامه‌ی دقیق و اختصاصی‌تری تنظیم خواهد کرد تا فرآیند تشخیص با بهترین دقت و بدون ناراحتی انجام شود.
بدون دیدگاه